Lale Gül – IK GA STOKEN (30-4-2022) [Just kidding]
Recensie: Een ontroerende heldin
26 april 2021, door Floris Cohen (atheneum.nl)
Floris Cohen kreeg Ik ga leven van Lale Gül cadeau en kon niet stoppen met lezen. Hoe komt het dat dit boek, van een 23-jarige ex-moslima, zo’n verpletterende indruk heeft kunnen maken op een seculier grootgebrachte, een halve eeuw eerder geboren Jood van het mannelijk geslacht?
Dit boek begint eendimensionaal. Een puber maar wel een overjarige — de schrijfster is immers al 23 — scheldt haar ouders in niets aan de verbeelding overlatende termen uit wegens de rampzalig verkeerde opvoeding die ze haar hebben gegeven. Zeker, wat ze beiden maar toch vooral de moeder voor de voeten slingert is niet gering: uit godsdienstwaan voortvloeiende, extreme bekrompenheid, dwangmatige bemoeizucht met en klein houden van haar dochter terwijl in dat milieu van de jongens elke vrijpostigheid door de vingers wordt gezien — die hele obsessieve opvoeding die vanaf de eerste menstruatie op niets anders is gericht dan de jongedame kuis, maagdelijk en daartoe zo onaantrekkelijk mogelijk uitgedost te houden om vooral elke man met zijn in zijn manzijn muurvast gelegde, eendimensionale seks-obsessie van haar weg te houden tot ze binnen de veilige eigen kring in het huwelijk treedt met de knaap die allang onder de althans schijnbaar meest godvrezende types voor haar is uitverkoren.
Ja, dat de hoofdpersoon van dit boek, die onmiskenbaar met de schrijfster ervan samenvalt, alle aanleiding heeft haar ouders die haar van jongs af aan zo klem hebben gezet en dat nu ze ruimschoots volwassen is nog steeds doen van alles voor de voeten te werpen, dat kan ook de lezer wie dat hele milieu vreemd is goed begrijpen. Sterker nog, daar las die lezer wel eens vaker over. Wel speelt dan het relaas zich af in weer andere fundamentalistische kringen, in weer andere tamelijk onzichtbare uithoeken van onze moderne open samenleving, of die kring nu orthodox protestants is of behoudend katholiek of rechtzinnig joods.