naar deel 2 / De kletsende klasse / K’Commentaar / Teksten
Ik kwam het begrip ‘de kletsende klasse’ een aantal keren tegen, te beginnen bij pennestrijder Ewald Engelen op 6 mei in De Groene Amsterdammer. Het begrip bleef in mijn hoofd hangen, ik ging het googelen en kwam uit bij Beatrijs Ritsema die het ‘voor het eerst'(?) gebruikte in Nederland – beatrijs.com / nrc.nl.
Maar het komt uit het Engels, chattering classes, werd geïntroduceerd door journalist, schrijver Auberon Waugh. In de Engelse taal staat het in het woordenboek: people who talk and write a lot about current political and social matters regarded collectively especially as constituting an elitist class whose comments deserve to be dismissed or ignored – merriam-webster.com.
Als woordenboekbetekenis in het Nederlands heb ik het nog niet aangetroffen. Het lijkt me leuk als dat nog gebeurd. Hierna volgt een bescheiden keuze van artikelen waarin het begrip ‘de kletsende klasse’ wordt afgepaald.
“De term is bedacht door de journalist en satiricus Auberon Waugh, zoon van Brideshead-schrijver Evelyn Waugh. Hij verstond onder chattering classes het politiek geïnteresseerde hoog opgeleide deel van de stadse mediaklasse dat zich bezighoudt met het spuien van meningen in plaats van het achterhalen van feiten. Je zou het in Nederland de grachtengordelkliek kunnen noemen. De personificatie hiervan is Jort Kelder die innig gearmd met Eva Jinek het onderonsje van BN’ers, politici en media binnenkwam, (…).” “De kleine groep van celebrity’s die elkaar de bal toespelen is na een Brits ook een Nederlands verschijnsel geworden. In de talkshows verschijnen zo vaak dezelfde gezichten dat het soms een verademing is om op de late avond naar Van Liempt Live op RTLZ over te schakelen.
Blijkbaar kunnen ze in de jacht op een kijkdichtheid van boven een miljoen niet zonder enigszins clowneske figuren als Kelder, Maarten van Rossum, Johan Derksen en Peter R. de Vries, die de boel wel even politiek incorrect willen opjutten. Je zou ze respectievelijk de Klukkluk, Pipo de Clown en Snuf en Snuitje van de 21ste eeuw kunnen noemen. Alleen Mamaloe doet niet mee. (…)” “De kletsende klasse, de tegenpool van wat vroeger de ‘zwijgende meerderheid’ heette en nu door internet de scheldende klasse mag worden genoemd, is echter toch vooral een hengstenbal.”
“Dandy Kelder zei zaterdag in De Telegraaf een boxershortlijn te gaan propageren waarin het linker- of rechterpijpje iets langer zal zijn, afhankelijk van aan welke kant het klokkenspel valt. En hij wil een televisieprogramma maken dat als geste aan Thierry Baudet en Geert Wilders de uitverkoop van Nederland aan Europa aan de kaak stelt. Als kletsende-klassecoryfee mag hij vast onbeperkt een greep doen in het deel van de schatkist waaruit de publieke omroep wordt betaald.” De kletsende klasse – Peter de Waard, 24 februari 2016 / volkskrant.nl
“(…) Het waren opvallend veel rechtse wijsneuzen uit het ons-kent-ons establishment: heer van stand Adriaan van Dis, rijkeluismaatje Jort Kelder, RTL-beursbabbelaar Mathijs Bouman, collega-kletshosts Charles Groenhuijzen en Rick Nieman, wat Telegraaf-spul en NRC-columnist Bas Heijne. Kortom allemaal mensen die zelden met gewone mensen in Nederland in contact komen, maar wel in de lobby van een sterrenhotel in New York de sfeer hebben opgesnoven en denken te weten wat (…).”
“Ze kakelden elkaar na (…).”
“Het media-establishment op televisie zal blijven doen of het de wijsheid in pacht heeft en de natie vertellen wat de politieke elite niet ziet wat het zelf ook niet ziet.”
“En zo blijft het infotainementcircuit zichzelf in stand houden. Als Duitsland eind volgend jaar heeft gekozen, begint de aanloop naar de volgende Amerikaanse verkiezingen weer. Politiek is een continue wedstrijd geworden van de poppetjes waar de inhoud er niet toe doet.”
“En zo wordt er door de kletsende klasse automatisch voor gezorgd dat steeds meer mensen hun proteststemmen aan polariserende populisten geven.” (Moet de kletsende klasse niet worden vervangen – Peter de Waard, 11 november 2016 / volkskrant.nl.
Dit soort geklets toont een dieper probleem: het ontbreken van een gevoel van menselijkheid. Door het gebruik van een onmenselijke taal, door new public managers die zich meester hebben gemaakt van het bestuur. Een klasse van kletsers die de samenleving bestuurt op basis van cijfers en centen. De wereld in een spreadsheet die mensen tot nummers maakt. De ‘keukentafelgesprekken’, waarin de zorg voor mensen moet worden vastgesteld, zijn vaak een invuloefening. Waarbij tientallen formulieren worden ingevuld, maar mensen altijd minder zorg krijgen.” – De strijd tegen de kletsende klasse – Ronald van Raak, Tweede Kamerlid voor de SP, 21 februari 2017 / joop.bnnvara.nl.
De nieuwe lente die het progressieve gemeentebestuur beloofde, was in de ogen van politieke tegenstanders juist een gure herfst. De Tweede Kamer stemde over een motie om delen uit het collegeprogramma ongeldig te verklaren, de ‘kletsende klasse’ van tv-persoonlijkheden zoals Jack van Gelder en Gerard Joling viel Amsterdam, GroenLinks en burgemeester Femke Halsema regelmatig aan in de media.”
“Rechtse partijen hebben de stad uitgeroepen tot ‘openbaar gekkenhuis’, zeker toen Groot Wassink in de stad vijfhonderd opvangplekken regelde voor uitgeprocedeerde vluchtelingen en mensen met een illegale verblijfsstatus. De omschrijving ‘Pyongyang aan de Amstel’ viel, verwijzend naar het stalinistische regime in Noord-Korea.”
“Het is ‘evidente, virulente Amsterdamhaat’ zegt Groot Wassink, die zich van de kletsende klasse weinig aantrekt, maar zich wel verbaast over de ‘hysterie’ uit de Haagse politiek. “Ik begrijp dat partijen Amsterdam en GroenLinks gebruiken als boksbal. Is dat terecht? Nee. Is dat schadelijk? Ja.” – Rutger Groot Wassink: ‘Ik wil in Amsterdam nog best wat linkser gaan’ – Michiel Couzy en Ruben Koops, 7 maart 2020 / parool.nl.
Er is iets vreemds aan de hand met de kletsende klasse die de kranten en weekbladen vult en op radio en tv is te horen en te zien. Haar maatschappelijke aanzien dankt zij aan zichzelf toegeschreven taken als controleur van de macht, hoeder van de democratie en beschermheilige van de tegenspraak. Het heeft al jaren niet zoveel om het lijf, maar sinds corona is het hek van de dam.” Kletsers – Ewald Engelen, 6 mei 2020 – verschenen in nr. 19 / groene.nl)
De kletsende klasse op Twitter ontplofte: onverantwoordelijk, meten met twee maten, hypocrisie en onmiddellijk aftreden waren nog de vriendelijkste reacties.” “Het nieuwe normaal wordt met name door de progressieve kletsende klasse omarmd met een wellust die grenst aan het pathologische en die, intolerant als zij is, geen twijfel, geen scepsis, geen debat duldt. Alsof de manifestatie van staatspaternalisme na decennia van neoliberaal marktfetisjisme per definitie goed is en per definitie linkse doelen dient: quod non.” #anderhalvemeter – Ewald Engelen, 3 juni 2020 groene.nl
Lees commentaar op (het artikel van) Ewald Engelen in het artikel door August Hans den Boef, ‘Onverkwikkelijke polarisatie rond Halsema leidt af van Black Lives’ Matter – joop.bnnvara.nl – 11 juni 2020
Lees ook het interview met André Krouwel, De Doe-democratie is al enkele jaren het toverwoord in Nederland. ‘Alleen kaapt de “kletsende klasse” al te vaak de participatieprojecten.’ De Standaard, vrijdag 9 maart 2018.